| Grški (Ελληνικά) | |
 | |
| Informacije | |
| Uradni jezik |  Grčija,  Ciper,  Evropska unija |
|---|---|
| Govorjeni jezik | Grčija, Ciper,  Albanija |
| Število zvočnikov | 15 milijonov |
| Institucija za standardizacijo | center za grški jezik |
| ISO 639-1 | el |
| ISO 639-2 | gre |
| ISO 639-3 | Ell |
| Baze | |
| zdravo | Γεια σας |
| Hvala vam | Ευχαριστω |
| Adijo | Τα λεμε |
| Da | Ναι |
| Ne | Οχι |
| Lokacija | |
 | |
Grški je nedvomno eden najstarejših indoevropskih jezikov. Sedanjo abecedo je izumil Feničan po imenu Qadmu (Κάδμος) okoli leta 800 pred našim štetjem in se od takrat uporablja z nekaterimi spremembami, kot so črke, dodane ali odstranjene. 24-črkovna abeceda, ki se uporablja v klasični grščini, je danes enaka.
Veliko grških besed si je izposodilo iz drugih jezikov, zato boste zagotovo našli besede, ki se vam bodo zdele znane, kot npr εβδομάδα "teden" in ιατρός "zdravnik". Izposojeni so iz latinščine, ki je postala francoščina in drugi rimski jeziki. Spremembe grških besed se razlikujejo od sprememb istih besed v latinščini. Na primer κίνημα (gib) je bilo izposojeno iz latinščine kino, ki je v francoščini dobil pomen filma in se v grščini vrnil kot σινεμά.
Grščina se je v zadnjih dva tisoč letih spremenila manj kot angleščina v zadnjih petih stoletjih. Jezik ima še vedno tri rodove, pet primerov in ν eufonična. Tudi če je dativ v grščini izginil, preden je bil izenačen z akuzativom v angleščini, je dativ iz μπαγλαμάς se še vedno uporablja, tudi če je na voljo na modelu nove različice. Torej, če ste iniciirani v atiški jezik (jezik, ki ga govorijo v Atenah v 5. stoletju pred našim štetjem) ali koin (poenoten grški jezik aleksandrijskega obdobja) in ga izgovarjate kot v sodobni grščini, boste verjetno slišali nekoliko arhaično biti razumljen.
Vodnik za izgovorjavo
Moderno grščino je enostavno izgovoriti; edini težki zvoki so γ in χ, ki ga lahko izgovorite kot g Kje y in h, in θ in δ, ki obstajajo v angleščini. Obstajajo sandhi pravila (npr. Τον πατερα se izgovarja "oče") tom ba-TÈ-ra, št ton pa-TÈ-ra), vendar se jih ni treba učiti.
Beseda, ki sledi veliki črki, je ime črke, ki se začne s to črko, z malimi črkami. Pismo ς je končna oblika σ.
Samoglasniki
Poudarek je, če je napisan, na posameznem samoglasniku ali na drugem samoglasniku dvoglasnika. Če je diereza (dve piki navzgor (Ϊ ϊ, Ϋ, ϋ)) postavljena na drugo ali je naglas na prvi, to ni diftong. Na primer ρολοϊ (demotska oblika ωρολογιον, od kod izhaja beseda ura) je izgovorjena ro-LO-i.
| Pismo | Priimek | Izgovorjava | |
|---|---|---|---|
| Α | α | άλφα | všeč Zartemon (αρτεμων) |
| Ε | ε | έψιλον | kot hebdomade (εβδομαδα) |
| Η | η | ήτα | kot konectj |
| Ι | ι | ιώτα | Všeč mi jejazsyphe (Σισυφος) |
| Ο | ο | όμικρον | kot Dose (δοσις) |
| Υ | υ | ύψιλον | kot my(μυθος) |
| Ω | ω | ωμέγα | Všeč mi jeomatic (σωματικος) |
Soglasnik
| Pismo | Priimek | Izgovorjava | |
|---|---|---|---|
| Β | β | βήτα | všeč vert |
| Γ | γ | γάμμα | različica χ z glasom. Prej ε Kje ι, kot yaourt. Prej γ, κ, Kje χ, Všečkaj toneq. |
| Δ | δ | δέλτα | kot angleščina thupam si. Prepisano dh. |
| Ζ | ζ | ζήτα | všeč zena (ζωνη) |
| Θ | θ | θήτα | kot angleščina thv. Prepisano th. |
| Κ | κ | κάπα | všeč vsrapule (κραιπαλη) |
| Λ | λ | λάμβδα | všeč lv (λινον) |
| Μ | μ | μυ | všeč mmešanica (μιγμα), [ɱ] spredaj β in φ |
| Ν | ν | νυ | všeč neew (νεος) |
| Ξ | ξ | ξι | kotxe (αξων) |
| Π | π | πι | všeč strlasme (πλασμα) |
| Ρ | ρ | ρω | kot španščina reloj |
| Σ | σ, ς | σίγμα | všeč sac (σακκος), [z] prej β, γ, δ in μ |
| Τ | τ | ταυ | všeč type (τυπος) |
| Φ | φ | φι | všeč phena (φωνη) |
| Χ | χ | χι | kot ich-Laut v nemščini |
| Ψ | ψ | ψι | kot synapse (συναψις) |
Pogosti dvoglasniki
| Črkovanje | Izgovorjava |
|---|---|
| αι | kot frimetis |
| αυ | [af] pred brezglasnimi soglasniki (π τ κ θ χ σ ξ ψ) ali na koncu besede; [av] pred samoglasniki ali zvočnimi soglasniki (δ γ ζ λ ρ μ ν) |
| ει | celo to η |
| ευ | [εf] pred brezglasnimi soglasniki (π τ κ θ χ σ ξ ψ) ali na koncu besede; [ɛv] pred samoglasniki ali zvočnimi soglasniki (δ γ ζ λ ρ μ ν); [ɛ] spredaj β, φ |
| ηυ | [če] pred brezglasnimi soglasniki (π τ κ θ χ σ ξ ψ); [iv] pred samoglasniki ali glasovnimi soglasniki (δ γ ζ λ ρ μ ν) |
| οι | tudi to η |
| ου | kot fKjeslanina |
| υι | celo to η |
| γγ | kot tongvezati |
| γκ | kot tongbind, tukajnq, Kje geno |
| γχ | kotnkh |
| μπ | všeč bombard |
| ντ | všeč dendobred |
Slovnica
Grški vprašaj (ερωτηματικό) je zapisan s podpičjem (;), je ekvivalent podpičja v grščini (άνω τελεία) označen z visoko točko (•).
Temelji
V tem priročniku uporabljamo vljudno obliko za vse izraze, ob predpostavki, da boste večino časa govorili z ljudmi, ki jih ne poznate.
Zdravo. : Γεια σας. (dobesedno pomeni "vaše zdravje") (pron.: YA sass)
Pozdravljeni. (Neformalno) : Γεια σου. (pron.: YA sou)
Kako gre? : Τι κανετε (pron.: ti kA-nè-tè?)
Zelo dobro, hvala. (In ti?) : Πολύ καλά, ευχαριστώ. (Και εσείς;) (pron.: Po-LI ka-LA ef-kha-rîs-TO (ke e-SÎS?))
Kako ti je ime : Πως σε λενε (pron.: pos se LE-ne?)
Ime mi je ______ . : Με λενε ______. (pron.: jaz LE-ne _____.)
Lepo te je bilo srečati. : Χαρηκα. (pron.: HA-ri-ka)
Prosim. : Παρακαλω. (pron.: pa-ra-ka-LÔ)
Hvala vam. : Ευχαριστω. (pron.: ef-kha-risse-TÔ)
Ni za kaj. : Παρακαλω. (pron.: pa-ra-ka-LÔ)
Da. : Ναι. (pron.: ne)
Ne : Οχι. (pron.: O-khi)
Oprostite. : Συγνωμη. (pron.: sîn-GNO-mi)
Oprosti. : Λυπαμαι. (pron.: li-PA-mai)
Adijo. : Τα λεμε. (pron.: vaš LE-me)
Adijo. : Αντιο. (pron.: Ane-DI-o)
Ne govorim grško [dobro]. : Δεν μιλω [καλα] ελληνικα. (pron.: dhèn mi-LÔ ka-lA e-li-ni-kA)
Ali govoriš francosko? : Μιλατε γαλλικα (pron.: mi-LA-tè gha-li-kA?)
Ali kdo tukaj govori francosko : Μιλαει κανεις εδω γαλλικα (pron.: mi-LA-i ka-NICE e-DHÔ gha-li-kA?)
Pomoč! : Βοήθεια! (pron.: vo-I-thi-a!)
zdravo : Καλημερα. (pron.: ka-li-ME-ra)
Dober večer. : Καλησπερα. (pron.: ka-li-SPÈ-ra)
Lahko noč. : Καληνυκτα. (pron.: ka-li-NIK-ta)
Ne razumem. : Δεν καταλαβαινω. (pron.: dhèn ka-ta-la-VAI-nô)
Kje so stranišča? : Που ειναι η τουαλετα? (pron.: pou I-ne i tou-a-LE-ta?)
Težave
Ne moti me. : Αφήστε με ήσυχο (moški) / ήσυχη (ženska). (pron.: a-FIS-te me EE-si-kho / EE-si-khee)
Ne dotikaj se me ! : Μην με αγγιζεις! (pron.: meen meh ang-GEEH-zees)
Poklical bom policijo. : Θα καλεσω την αστυνομια. (pron.: Tha kah-LEH-soh teen ah-stih-noh-MIH-ah)
Policija! : Αστυνομια! (pron.: ah-stih-noh-MIH-ah)
Nehaj! Tat! : Σταματηστε τον κλεφτη! (pron.: Stah-mah-TIH-steh tvoj KLEH-ftee!)
Pomagaj mi prosim! : Χρειαζωμαι την βοηθεια σας. (pron.: hreeh-AH-zoh-meh teen voh-EEH-thih-ah sas)
Nujno je. : Ειναι επειγον. (pron.: EEH-neh eh-PEEH-ghon)
Izgubljen sem. : Εχω χαθει. (pron.: EH-hoh hah-THEEH)
Izgubil sem torbo. : Εχασα την τσαντα μου. (pron.: EH-hah-sah najstnica TSAHN-dah mooh)
Izgubil sem denarnico. : Εχασα το πορτοφολι μου. (pron.: EH-hah-sah toh por-toh-FOH-leeh mooh)
Boli me. : Ειμαι αρρωστος / τη. (pron.: EE-me hah-ROHS-tos / tee)
Ranjen sem. : Ειμαι τραυματισμενος / νη. (pron.: EEH-meh trav-mah-tees-MEH-nos / nee)
Rabim zdravnika. : Χρειαζομαι γιατρο. (pron.: hree-AH-zoh-meh yiah-TROH)
Lahko uporabim vaš telefon? : Μπορω να χρησιμοποιησω το τηλεφωνο σας (pron.: mboh-ROH nah khree-see-moh-pee-EEH-soh toh tee-LEH-foh-NOH sahs?)
Številke
Številke od 1 do 4 imajo tri različne oblike, odvisno od spola imena.
1 : ενας / μια / ενα (pron.: EH-nahs / MEE-ah / EH-nah)
2 : δυο (pron.: DHEE-oh)
3 : τρεις / τρια (pron.: drevesa / DREVO-ah)
4 : τεσσαρες / τεσσαρα (pron.: TESS-a-ress / TESS-a-rah)
5 : πεντε (pron.: PEN-deh)
6 : εξ (pron.: ex)
7 : εφτα (pron.: ef-TAH)
8 : οχτω (pron.: okh-TOH)
9 : εννεα (pron.: en-eh-AH)
10 : δεκα (pron.: DHEH-kah)
11 : ενδεκα (pron.: EN-dheh-kah)
12 : δωδεκα (pron.: DHOH-dheh-kah)
13 : δεκατρεις (pron.: dheh-kah-DREVESA)
14 : δεκατεσσαρες (pron.: dheh-kah-TESS-ah-ress)
15 : δεκαπεντε (pron.: dheh-kah-PEN-deh)
16 : δεκαεξ (pron.: dheh-kah-EX)
17 : δεκαεφτα (pron.: dheh-kah-ef-TAH)
18 : δεκαοχτω (pron.: dheh-kah-okh-TOH)
19 : δεκαεννεα (pron.: dheh-kah-en-eh-AH)
20 : εικοσι (pron.: ee-KOSS-ee)
21 : εικοσι ενας (pron.: ee-KOSS-ee EN-ahs)
22 : εικοσι δυο (pron.: ee-KOSS-ee DHEE-oh)
23 : εικοσι τρεις (pron.: ee-KOSS-ee DREVESA)
30 : τριαντα (pron.: drevo-AHN-dah)
40 : σαραντα (pron.: sah-RAHN-dah)
50 : πενηντα (pron.: peh-NEEN-dah)
60 : εξηντα (pron.: ex-EEN-dah)
70 : εβδομηντα (pron.: ev-dhoh-MEEN-dah)
80 : ογδοντα (pron.: ogh-DHON-dah)
90 : ενενηντα (pron.: en-en-EEN-dah)
100 : εκατον (pron.: EH-kah-ton)
200 : δικοσια (pron.: dhee-KOH-glej-ah)
300 : τρικοσια (pron.: drevo-KOH-glej-ah)
1000 : χιλιος (pron.: KHEE-lee-ohs)
2000 : δισχιλιοι (pron.: dhees-KHEE-lee-ee)
10,000 : μυριος (pron.: MEE-ree-ohs)
1,000,000 : εκατομμυριος (pron.: eh-kah-tom-MEE-ree-ohs)
pol : ημισυ (pron.: ee-MEES-ee)
manj : ελασσον (pron.: EH-lahss-on)
več : πλειον (pron.: PLEE-on)
Čas
zdaj : τωρα (pron.: tô-ra)
kasneje : αργότερα
prej : πριν
popoldan : απόγευμα
zvečer : βραδυ (pron.: true-dhi)
noč : νυχτα (pron.: ny-kta)
Čas
opoldne : μισημερη (pron.: missi-meri)
četrt do sedem, 18.45 : εφτά παρά τέταρτο (pron.: ef-TA pa-RA TE-tar-to)
četrt na sedmo, 19:15 : εφτά και τέταρτο (pron.: ef-TA k TE-tar-to )
pol sedmih, 19.30 : εφτά και μισή (pron.: ef-TA do mi-SSI )
Trajanje
_____ minut) : _____ λεπτο / λεπτα (pron.: LÈP-do / ta)
_____ čas) : _____ ωρα / ωρες (pron.: Ô-ra / rès)
_____ dnevi) : _____ μερα / μερες (pron.: MÈ-ra / rès)
_____ tednov : _____ εβδομαδα / δες (pron.: ev-dho-MA-dha / dhès)
_____ mesec : _____ μην / μηνες (pron.: MÎNE / MÎ-nès)
_____ leta : _____ ετος / ετη (pron.: È-tosse / tî)
Dnevi
danes : σημερα (pron.: Sî-mè-ra)
včeraj : χτες (pron.: khtès)
jutri : αυριο (pron.: AV-rî-o)
ta teden : εβδομάδα
prejšnji teden : περασμένη εβδομάδα
naslednji teden : επόμενη εβδομάδα
Ponedeljek : Δευτερα (pron.: DHÈF-tè-ra)
Torek : Τριτη (pron.: TRÎ-tî)
Sreda : Τεταρτη (pron.: tè-TAR-tî)
Četrtek : Πεμπτη (pron.: PÈMP-tî)
Petek : Παρασκευη (pron.: pa-ra-skè-VÎ)
Sobota : Σαββατο (pron.: SA-va-to)
Nedelja : Κυριακη (pron.: ki-ri-A-kî)
Mesec
Januarja : Ιανουάριος
Februarja : Φεβρουάριος
Marec : Μάρτιος
April : Απρίλιος
maja : Μάιος
Junij : Ιούνιος
Julij : Ιούλιος
Avgust : Αύγουστος
September : Σεπτέμβριος
Oktober : Οκτώβριος
November : Νοέμβριος
December : Δεκέμβριος
Napišite čas in datum
Navedite primere, kako napisati čas in datum, če se razlikujeta od francoščine.
Barve
Črna : μαυρος / α / ο (pron.: MAV-rosse / ra / ro)
Bela : ασπρος (pron.: ASS-prosse)
rdeča : κοκκινος
modra : μπλε
rumena : κίτρινος
zelena : πρασινο
oranžna : πορτοκαλι
Prevoz
Avtobus in vlak
Navodila
Zavijemo levo. : Στρεψατε στην αριστερα. (pron.: STRÈP-sa-tè stîne a-riss-tè-RA)
Zavij desno. : Στρεψατε στη δεξια. (pron.: STRÈP-sa-tè stî dhè-xi-A)
levo : αριστερα (pron.: a-riss-tè-RA)
prav : δεξια (pron.: dhè-xi-A)
sever : βορρας (pron.: vor-RAHS)
Južno : νοτος (pron.: NOH-toss)
je : ανατολη (pron.: ah-nah-TOH-lee)
Kje je : δυση (pron.: DHEE-glej)
na vrhu : πάνω
spodaj : κάτω
Taksi
Prenočišče
Srebro
Hrana
Palice
Nakupi
Vozite
stop (na znaku) : ustavi se
